Kırılma Sismolojisi

Sismik refraksiyon, yerin altını incelemek ve oradaki sorunları çözmek için harika bir yöntemdir. Bu yöntemle, yer altındaki boşlukları, yapıların dayanıklılığını ve su kaynaklarını tespit etmek mümkün olur. Senior Project dersinde bu tekniği öğrenmek ve günlük hayatta nasıl kullanıldığını görmek çok heyecan verici bir hedef olabilir.

Şimdi, sizin yapmanızı istediğim şey şu: Aşağıdaki listede yer alan fikirlerden birini seçin ve "Bunu bir yerde nasıl kullanırız?" diye bir proje önerisi geliştirin. Mesela bir şehirde, köyde ya da deniz kenarında bir sorunu çözmek için bu yöntemi nasıl uygulayabileceğinizi düşünün. Yardımcı olması için bazı güncel örnekler var:

Örnek Fikirler:

  1. Yerin Altındaki Boşlukları Bulma:
    Şehirlerde binaların veya yolların çökme riski olup olmadığını görmek için, yer altını 3D haritalar ve yapay zeka ile kontrol edebiliyoruz.

  2. Deprem Güvenliği:
    Deprem olduğunda binaların yıkılmaması için, yerin yapısını analiz ederek riskli alanları tespit ediyoruz. Bu sayede önlem alabiliyoruz.

  3. Yeraltı Suyu ve Çevre Koruma:
    Temiz su kaynaklarını bulmak ya da fabrikaların suyu kirletip kirletmediğini tespit etmek için yerin altını inceleyebiliyoruz.

  4. Kıyı Şeridi ve İklim:
    Deniz seviyesinin yükselmesi ve kıyıların değişmesiyle ilgili riskleri (mesela tsunami gibi) önceden görmek için bu yöntem kullanılıyor.

  5. Enerji Projeleri:
    Rüzgar türbinleri veya jeotermal enerji projeleri için, yerin altının uygun olup olmadığını sismik refraksiyonla anlayabiliyoruz. Bu sayede doğru yer seçimi yapılabiliyor.

Ne Yapacaksınız?

Kendi sismik refraksiyon modelinizi hayal edin! Bir yer seçin – mesela deprem riski yüksek bir şehir, kıyıdaki bir kasaba ya da enerji projeleri için seçilecek bir alan. Bu projede bu teknolojiyi nasıl kullanabileceğinizi düşünün ve fikrinizi bana anlatın. Ofisime uğrayabilirsiniz ya da e-posta ile de gönderebilirsiniz. Ne bulduğunuzu çok merak ediyorum!

Sismik Refraksiyon Çalışmasının Adımları (Mart 2025)

Ekip Çalışması

Biz bir grup olarak sahile gidip sismik refraksiyon çalışması yaptık ve şunu söylemeliyim ki, bu iş kesinlikle ekip çalışması gerektiriyor! Öğrencilerimiz, ilk kez keşif sismografisi aletleriyle veri toplama deneyimi yaşadı ve çok heyecanlandılar. Grup fotoğrafımız, ekibimizin sahada ilk kez bir araya geldiği o güzel anı gösteriyor. Birlikte çalışmak, bu işin olmazsa olmazı!

Profil Seçimi

Çalışmamızda, yerin altındaki hız yapısını tek bir çizgi (hat) üzerinde incelemeye karar verdik. Bu yüzden sağdaki profili seçtik. Tabii ki, 2D refraksiyon çalışmaları yerin hız modelini daha iyi gösterebilir, ama bu daha fazla zaman ve çaba demek. 2025’te drone’lar ve hızlı veri işleme sayesinde bu seçimi yapmak daha kolay, ancak biz basit ve etkili bir başlangıç yaptık.

Temiz Çalışma
Temiz bir iş çıkarmak için her şey, ekipmanlarınızın kalitesine ve bağlantıların düzgünlüğüne bağlı. Mesela, çalışmaya başlamadan önce kabloları ve sensörleri dikkatle kontrol ediyoruz. Ayrıca, sessizlik çok önemli! Veri kaydederken etrafta gürültü olmaması lazım. Balyoz (sledge hammer) kullanıyoruz; bu aleti enerji üretmek için hazırlarken her şeyin yerinde olduğundan emin oluyoruz. 2025’te artık gürültüyü filtreleyen akıllı yazılımlar var, ama yine de sahada dikkatli olmak şart.

Enerji Kaynağı Kontrolü



Sismik refraksiyon için insan gücü gerekiyor. Birkaç kişi, enerji üretmekle görevli oluyor. Balyozu vurup yerin altına dalgalar göndermek ciddi bir iş! Eğer herkes sırayla bu işe yardımcı olursa, gürültü azalır ve daha temiz veri alırız. 2025’te bazı ekipler otomatik enerji kaynakları (mesela titreşim cihazları) kullanıyor, ama biz klasik yöntemle gidip ekip ruhunu koruduk.

Saha Kıyafeti

Sahada kendinizi korumak için doğru kıyafetler giymelisiniz. Dizlerinizi veya başınızı çarpabilecek bir şeye karşı koruma şart. Bölgeden bölgeye kıyafet değişebilir, ama önemli olan rahat hareket edebilmek. Mesela, sahilde çalışıyorsanız su geçirmez botlar iyi bir fikir! 2025’te bazı ekipler akıllı kıyafetler kullanıyor – mesela sıcaklık veya nem ölçen tişörtler – ama biz temel şeylerle idare ettik.

Veri Aktarımı


Yukarıdaki adımları düzgün yaparsak, elimizde güzel ve kaliteli veriler olur. Ama iş burada bitmiyor! Verileri sismograftan bilgisayara aktarmak çok önemli. Ayrıca, sahada hangi profili kullandığımızı, ne kadar uzunlukta çalıştığımızı not etmeliyiz. 2025’te bu iş çok kolaylaştı; artık çoğu cihaz kablosuz veri gönderiyor ve yapay zeka saha notlarını bile otomatik düzenleyebiliyor. Yine de, her şeyin doğru aktarıldığını kontrol etmek bizim elimizde.

Kaynak


Öncel, A. O. (2006, Fall). Geop402 refraction seismology notes. King Fahd University of Petroleum and Minerals, Earth Sciences Department.


Sismik ölçümler için jeofon nasıl yerleştirilir?

Bu kısa video, doğru veri toplamak için jeofon yerleştirmenin temel adımlarını basit ve anlaşılır bir şekilde anlatıyor. Jeofizikle ilgilenen herkes için ideal! ⛏️🌍

Sismik Ölçümler İçin Jeofon Nasıl Kurulur?

Bu videoda, jeofonları nasıl yerleştireceğinizi ve bir sismik kırılma ölçümü için nasıl bağlayacağınızı basit ve anlaşılır bir şekilde gösteriyoruz.

🔹 Jeofonların doğru yerleştirilmesi önemlidir. En iyi uygulamalara göre, X ve Y konumları hassas ölçülmeli ve gerekiyorsa yükseklik farkları da dikkate alınmalıdır. Ancak, bu sunumda bu adımın tamamlandığı varsayılmaktadır.

📌 Burada saha operatörü, jeofonları yaklaşık konumlarına yerleştiriyor ve ardından zemine sabitlemeye hazırlanıyor.

Jeofonları Doğru Yerleştirme İpuçları! 🎯

Kaliteli sismik veri toplamak için jeofonları nasıl doğru yerleştirmeniz gerektiğini öğrenin! 🚀

Dikey konumlandırmayı koruma yöntemleri
Yaygın hatalardan kaçınma yolları

Sismik ölçüm yapan herkes için önemli bilgiler! 👷‍♂️🌍

Jeofonların Doğru Dikilmesi İçin En İyi Uygulamalar

Jeofonları (kısaca "fon" da denir) doğru yerlere yerleştirdikten sonra, bunları toprağa dikmek gerekir. Önemli olan, jeofonun sivri ucunun mümkün olduğunca derine itilmesi ve dik konumda tutulmasıdır. Eğer zemin gevşekse, jeofonun daha sağlam bir zemine oturmasını sağlamak için gevşek otlar veya toprak temizlenmelidir. Bu, sismik sinyalin jeofona en iyi şekilde iletilmesini sağlar ve rüzgar kaynaklı gürültünün etkisini azaltır.

Kuru ve sert zeminde jeofonu ayağınızla bastırarak yerleştirmek cazip gelebilir, ancak bu önerilmez. Çünkü bu durum jeofona zarar verebilir ve onu dik konumda tutmayı zorlaştırır. Özellikle düşük frekanslı jeofonlar dik olmazsa hassasiyetleri azalır. Kötü yerleştirilmiş bir jeofon, veri kalitesini düşürerek ölçümünüzü geçersiz kılabilir ve size hem zaman hem de para kaybettirebilir. Bu yüzden bazen tüm ölçümleri tekrar yapmak zorunda bile kalabilirsiniz.

Bu videoda operatör, en iyi uygulamaları takip ederek jeofonun zemine sağlam oturduğunu kontrol ediyor. Bunu yapmak için jeofonu hafifçe döndürerek yerine tam oturduğundan emin oluyor.

Jeofonları Sismografa Doğru Bağlamayı Öğrenin!

Jeofonları sismografa bağlarken kabloları doğru şekilde kullanmak çok önemlidir. Bu videoda, bağlantıları nasıl düzgün yapmanız gerektiğini göreceksiniz. Özellikle kutupların (pozitif ve negatif uçlar) doğru bağlanması, ölçüm verilerinizin doğruluğu için kritik bir adımdır. Sahada çalışan herkesin bilmesi gereken temel bilgiler burada!



Jeofonları Sismografa Bağlama

Jeofonları sismografa bağlamak için kullanılan kabloya "yayılım kablosu" denir. Bu kablo, ölçüm hattı boyunca yürüyerek yere serilir. Önemli olan, jeofon bağlantı uçlarının (burada sarı renkte görülen) her jeofonun yanına düzgünce yerleştirilmesidir.

Jeofonlar yayılım kablosuna bağlanırken kutupların (pozitif ve negatif uçların) doğru bağlandığından emin olunmalıdır. Yanlış bağlantı, ölçüm verilerinin bozulmasına neden olabilir!

Jeofonları Yayılım Kablosuna Bağlamayı Öğrenin!

Jeofonları doğru şekilde bağlamak için atılması gereken adımları keşfedin! Bağlantıları düzgün yapmak ve kutupları doğru eşleştirmek, sağlıklı ölçüm sonuçları almak için çok önemlidir. Hem yeni başlayanlar hem de saha deneyimi olanlar için faydalı bir rehber!

Jeofonları Yayılım Kablosuna ve Sismografa Doğru Bağlama

Jeofonlar yayılım kablosuna bağlanırken kutupların doğru eşleştiğinden emin olmak çok önemlidir. Kırmızı yalıtımlı geniş klips, yayılım kablosundaki geniş yaylı bağlantıya, siyah klips ise dar yaylı bağlantıya takılmalıdır.

Tüm jeofonlar yayılım kablosuna bağlandıktan sonra, kablo Geode sismografa bağlanır. Geode üzerindeki tüm bağlantı noktaları, yanlış takılmayı önlemek için özel olarak tasarlanmıştır. Operatör burada yayılım kablosunun bağlantı ucunu tutuyor ve üst kısmında bulunan kılavuz anahtarı gösteriyor. Bu bağlantıyı Geode’a takarken, cihaz üzerindeki uygun noktaya hizaladığınızdan emin olun. Doğru hizalandığında, bağlantı kolayca yerine oturur.

Geode, 12 voltluk bir batarya ile çalışır ve burada görülen batarya, cihazı sahada birkaç gün boyunca çalıştırabilir. Güç bağlantısını yaparken, kırmızı klipsin bataryanın pozitif (+) terminaline, siyah klipsin ise negatif (-) terminaline bağlandığını kontrol edin.

Sismik Ölçümlerinizi Daha Verimli Hale Getirin!

Balyoz kaynağı ve darbe plakası kullanırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenin! Yanlış tetiklemeleri önleyin ve temiz sinyaller elde edin. Daha doğru ve güvenilir ölçümler için bu ipuçlarını kaçırmayın!

Balyoz Kaynağı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Balyoz kaynağını kullanırken enerjinin zemine en iyi şekilde aktarılması için darbe plakası (striker plate) kullanılır. Plakayı yerleştirmeden önce, altındaki gevşek taş, toprak veya otları temizleyerek sinyalin en iyi şekilde iletilmesini sağlayın.

Balyoz ile darbe yaparken dikkat edilmesi gerekenler:

  • Balyozu vurduktan sonra zıplatmamaya dikkat edin. Aksi halde yanlış tetiklemeler oluşabilir.
  • Operatör burada darbeyi yaparken ağırlığını hafifçe kaldırıyor. Bu, temiz bir sinyal elde etmeye yardımcı olur ve darbeden sonra zeminde oluşabilecek istenmeyen titreşimleri en aza indirir.
  • Tetikleme kablosunu her zaman arkanızda tutun. Aksi takdirde, balyoz kazayla kabloya çarpabilir ve hasar verebilir, bu da ölçümün erken sona ermesine neden olabilir. Eğer yedek ekipman yoksa, sahada onarım yapmanız gerekebilir.

Balyoz Kullanarak Geode Sismografınızı Nasıl Tetikleyebilirsiniz?

Bu videoda, Geode sismografını balyoz ile doğru şekilde nasıl tetikleyeceğinizi adım adım öğrenebilirsiniz. Tüm süreç detaylı bir şekilde anlatılıyor!


Geode Sismografını Tetikleme: Bilmeniz Gerekenler

Geode, harici bir tetikleme darbesine ihtiyaç duyan bir sismograftır. Burada, tetikleme kablosunun Geode üzerindeki 3 pinli bağlantı noktasına bağlandığını görüyoruz. Bağlantı noktası, üzerinde bir balyoz simgesi ile işaretlenmiştir.

Genellikle bu tür sismograflarda enerji kaynağı olarak balyoz kullanılır. Geode’a yapılacak son bağlantı ise saha bilgisayarına bağlanan dijital kablodur.

Geode’u Saha Bilgisayarına Bağlamayı 

ve Verileri Aktarmayı Öğrenin!

Geode sismografınızı saha bilgisayarına nasıl bağlayacağınızı ve verileri sorunsuz şekilde nasıl aktaracağınızı keşfedin. Saha teknisyenleri için pratik ve kolay bir rehber!

Geode'u Saha Bilgisayarına Bağlama: Adım Adım Rehber

Bağlantı noktasının üst kısmında, içinde ok bulunan küçük bir daire bulunuyor. Daire, Geode'u simgeliyor ve ok, verinin Geode’dan çıkıp bilgisayara aktığını gösteriyor.

Geode’u başlatmak için tetikleme darbesi, balyoz anahtarı adı verilen küçük bir silindirik anahtar tarafından sağlanır. Bu anahtar, balyoz sapına PVC elektrik bandı ile sabitlenebilir. Bağlantıyı yaparken, anahtarın üzerindeki siyah noktanın balyoz sapına bakacak şekilde yerleştirildiğinden emin olun. Aksi takdirde veri kaybı yaşanabilir.

Balyoz anahtarındaki 3 pinli bağlantı, tetikleme uzatma kablosundaki uygun sokete takılır. Geode’dan çıkan sarı dijital kablo, bilgisayarınızdaki ağ bağlantı noktasına bağlanmalıdır. Burada, operatör bu kabloyu Geode laptop adaptör kutusuna bağlarken görülüyor.


Geode’unuzu Açma ve Kapatma: Temel İpuçları

Bu, kısa bir bağlantı kablosunun ucunda bulunan bir RJ45 bağlantı noktasıdır ve laptopunuzdaki ağ portuna bağlanır. Geode Laptop Adaptörü üzerinde, Geode’u açmak için kullanılacak bir üç pozisyonlu anahtar bulunur. Bu anahtar, açılış yazılımını başlatmadan önce "gücü açma" pozisyonunda olmalıdır ve bu, Geode’u çalıştıracaktır.

Geode çalışmaya başladıktan sonra, bu anahtarı "gücü kapatma" pozisyonuna getirebilirsiniz. Bu şekilde, işletim yazılımını kapattığınızda, Geode düzgün bir şekilde kapanacaktır.

No comments:

Post a Comment